Samodzielne zarządzanie energią to nie lada wyzwanie, zwłaszcza w dużych firmach i przedsiębiorstwach. Aby zoptymalizować wszystkie procesy i połączyć wiele różnych urządzeń, niezbędny jest jednolity system. Na rynku istnieją rozwiązania, które umożliwiają zwiększenie wydajności fotowoltaiki oraz innych rozwiązań z zakresu OZE. Wśród nich największą furorę robi HEMS oraz EMS. Dowiedz się więcej na temat tych systemów – jak działają, jakie są ich największe zalety i czy to dobra inwestycja dla Twojego biznesu. 

Czym jest system zarządzania energią w firmie? 

Systemy zarządzania energią to odpowiedź na zmiany, jakie przyniósł net-billing, a konkretniej nowe sposoby rozliczania nadwyżek energii elektrycznej między siecią, a budynkiem. Od 2022 roku prosumenci mogą sprzedawać i kupować energię, a nie jak było to wcześniej – oddawać i pobierać 70 lub 80 proc. energii wprowadzonej. Przez te zmiany wzrosło zainteresowanie magazynowaniem energii słonecznej w specjalnych akumulatorach oraz pojawiła się potrzeba jeszcze bardziej precyzyjnego zarządzania energią w budynkach.

Obecnie branża OZE wdraża szereg rozwiązań opartych na dwóch głównych systemach zarządzania energią – HEMS oraz EMS. Obszar ich zastosowania oraz zakres funkcji nieco się różni, choć ich wspólnym mianownikiem jest optymalizacja działania instalacji OZE w konkretnym budynku.

HEMS i EMS – różnice

Wdrażanie systemów zarządzania energią ma na celu poprawę sprawności działania instalacji OZE, niezależnie od tego, gdzie zostały zamontowane. Chcąc to zrobić, prosumenci mogą sięgnąć po dwa najpopularniejsze rozwiązania: system HEMS oraz EMS.

System HEMS skupia się na optymalizacji zarówno systemu energii elektrycznej, jak i energii cieplnej w budynku. Jego celem jest zapewnienie wsparcia dla oszczędności energii i maksymalnej efektywności energetycznej, a także autokonsumpcji. Stosuje się go głównie w gospodarstwach domowych. Choć można go zintegrować z siecią, przede wszystkim monitoruje on przepływ energii we wnętrzu budynku. 

System EMS działa w obrębie fotowoltaiki oraz energii uzyskiwanej z paneli. Jego głównym zadaniem jest zarządzanie przepływem prądu między instalacją a magazynem energii. Oprócz tego EMS monitoruje zużycie energii przez poszczególne sprzęt i urządzenia. Stosuje się go w większych budynkach, np. siedzibach firm, gdzie łączy się go z oświetleniem, ogrzewaniem czy wentylacją.

System zarządzania energią – jak to działa?

W gruncie rzeczy zarówno HEMS, jak i EMS to systemy sprowadzające się jedynie do jednego urządzenia, sprawującego nadzór nad całą instalacją. Kontroluje ono produkcję i w razie konieczności ogranicza eksport do sieci do minimum lub do zadanego poziomu. W tego typu urządzenia wyposażone są obecnie wszystkie nowoczesne falowniki (inwertery). Jeśli posiadamy starszy model, musimy zakupić inteligentny licznik, który umożliwi wdrożenie systemu zarządzania energią. Tego typu rozwiązanie jest opcją minimum, na którą stać praktycznie każde małe przedsiębiorstwo.

W przypadku dużych firm i skomplikowanych systemów, niezbędne będzie wdrożenie i montaż elementów dodatkowych. Należeć do nich będą m.in.:

• jednostki sterujące – zawierające oprogramowanie i porty komunikacyjne, które pozwalają na monitoring, wyłączanie i włączanie instalacji, a także ograniczanie mocy;
• czujniki, przełączniki oraz sterowniki – pośredniczące między modułem głównym (sterującym) a odbiornikami (np. pompami ciepła);
• platformy sterującej w postaci oprogramowania lub aplikacji – umożliwiają one ingerowanie w cały system w sposób zdalny.

Końcowymi elementami systemu HEMS oraz EMS są urządzenia znajdujące się w budynku. W przypadku firmy będą to komputery, maszyny przemysłowe, oświetlenie, wentylatory czy grzejniki. 

Niezbędnym uzupełnieniem dobrze działającego systemu zarządzania energią są magazyny energii. Dają one możliwość osiągnięcia pewnego stopnia niezależności, zwłaszcza w zakresie dobowym, w sezonie zwiększonej produkcji energii z PV ( marzec – wrzesień). 

Ile kosztuje system zarządzania energią?

Koszt wdrożenia i instalacji systemu zarządzania energią w firmie zależy od kilku czynników. Należy wziąć pod uwagę przede wszystkim:

• zaawansowanie systemu – rozbudowane systemy są droższe od podstawowych przez obecność dodatkowych komponentów w postaci czujników czy dodatkowego oprogramowania;
• typu systemu – o ile w przypadku małych przedsiębiorstw wystarczy prosty system z pojedynczymi elementami, o tyle w przypadku firmy z siedzibą w biurowcu niezbędne będzie zastosowanie kompleksowych rozwiązań;
• wdrażanie i montaż – instalacją zajmują się specjaliści z zakresu elektryki lub elektroniki, którzy w zależności od doświadczenia proponują inne stawki.

Do całkowitego kosztu należy również doliczyć wydatki na software, sprzęt, przeróbki istniejących systemów oraz ewentualne prace budowlano-remontowe. Przyjmuje się, że przeciętny system zarządzania energią z fotowoltaiki to koszt ok. 4-5 tysięcy złotych.

Niezależnie od tego, czy dysponujemy środkami własnymi, czy mamy zamiar starać się o dofinansowanie, system HEMS oraz EMS to inwestycja w przyszłość i rozwiązanie, które sprawdzi się w każdej firmie. W perspektywie czasu oraz ze względu na niestabilne otoczenie polityczno-gospodarcze to prawdopodobnie najlepszy sposób na niezależność energetyczną. 

System zarządzania energią – czy warto?

System zarządzania energią zintegrowany z instalacją fotowoltaiczną to kapitalna inwestycja dla firm, zarówno tych małych, jak i dużych. Jest tak z kilku powodów:

• Większa rentowność inwestycji

Dzięki systemowi zarządzania energią instalacja PV jest bardziej opłacalna. Korzystając z prądu wyprodukowanego głównie przez fotowoltaikę nie będziemy zmuszeni do ponoszenia opłat dystrybucyjnych (stanowiących ok. 40% całkowitej ceny prądu) oraz zakupu samej energii czynnej (obciążonej opłatami w postaci VAT czy certyfikatów).

• Ograniczenie zużycia energii w firmie

System zarządzania energią pozwala na optymalizację zużycia energii w przedsiębiorstwie, a co za tym idzie ograniczenie zbędnego zużycia. Dotyczy to zarówno dużych podsystemów (np. ogrzewania), jak i pojedynczych urządzeń (niepotrzebnie włączonego komputera). Co za tym idzie system HEMS/EMS może w znaczący sposób obniżyć rachunki z energię elektryczną.

• Ekologiczne podejście do energetyki

Optymalne wykorzystanie energii ze słońca oraz ograniczenie poboru z sieci sprawiają, że możemy realnie zmniejszyć ślad węglowy generowany w naszej firmie. W ten sposób dbamy o środowisko i zyskujemy wizerunek przedsiębiorstwa samoświadomego oraz wysoce profesjonalnego. 

• Wygoda użytkowania

Systemy zarządzania energią w firmach są niezwykle wygodne i proste w obsłudze. Działają one w oparciu o inteligentne oprogramowanie i mogą być sterowane w sposób zdalny. W ten sposób możemy dostosować temperaturę w biurze do potrzeb pracowników lub zwiększyć ilość ciepłej wody użytkowej z dowolnego miejsca na świecie. Wszystko z poziomu jednego sterownika lub dedykowanej aplikacji.

• Niezależność energetyczna
  

Systemy HEMS/EMS dają możliwość uniezależnienia się od tradycyjnych dostaw prądu, a co za tym idzie kosztownych wydatków na energię. W ten sposób zabezpieczamy się również przed awariami i czasowymi przerwami w dostawach energii elektrycznej. Możemy wówczas nie przerywać pracy i kontynuować np. cykl produkcyjny. 

Widzisz w swojej firmie system zarządzania energią? Skontaktuj się z nami! Solum Service to firma z wieloletnim doświadczeniem, która zajmuje się w sposób profesjonalny rozwiązaniami z zakresu OZE. Projektujemy, serwisujemy, montujemy i doradzamy naszym klientom biznesowym odnośnie systemów PV oraz pomp ciepła.