Promienie słoneczne dostarczają niewyczerpanej i czystej energii, którą panele przekształcają w prąd. Dlaczego warto zwrócić uwagę na montaż paneli fotowoltaicznych?

Moduły PV obniżą Twoje rachunki nawet o 90%

Panele fotowoltaiczne to rozwiązanie atrakcyjne z wielu względów. Na pierwszy plan wysuwają się kwestie ekonomiczne i ekologiczne. Własna instalacja pozwoli obniżyć rachunki za prąd nawet o 90%. Perspektywa tak znaczących oszczędności skłania właścicieli domów i większych obiektów, do inwestycji w moduły PV. Regularne podwyżki opłat za prąd mają realny wpływ na budżet gospodarstwa domowego lub przedsiębiorstwa. Tylko w 2021 roku pojawiła się tzw. opłata mocowa, której wprowadzenie odczuli wszyscy konsumenci. Fotowoltaika to opłacalna alternatywa, która pomoże uniezależnić się od dotychczasowego dostawcy energii.

Fotowoltaika jest przyjazna dla środowiska 

Własna instalacja fotowoltaiczna na dachu lub gruncie to czyste źródło energii. Moduły PV nie emitują CO2 ani pyłów zawieszonych, które wpływają na jakość powietrza. Uniezależniając się od dotychczasowego dostawcy prądu, przyczyniamy się do obniżenia emisji szkodliwych gazów.

Każdy 1 kWp mocy jest w stanie wyprodukować średniorocznie 1.000 kWh energii, redukując ilość dwutlenku węgla o ponad 800 kg. Co więcej, panele są niemal w 100% (dokładnie 96%) recyklingowane. W związku z tym, gdy kończy się ich okres przydatności, są przetwarzane i ponownie trafiają do różnych gałęzi gospodarki. Odzyskane surowce są często tańszą alternatywą w porównaniu z ich wydobyciem, a więc i bardziej przyjazną dla środowiska.

Prawidłowy montaż paneli słonecznych — dlaczego jest tak ważny?

Fotowoltaika to rozwiązanie o wielu zaletach, które przez dekady będzie generowało oszczędności. Jednak, aby cieszyć się z pełni możliwości, jakie dają moduły PV, trzeba zatroszczyć się o prawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych.

Kto może przeprowadzić montaż paneli fotowoltaicznych na dachu lub ziemi?

Prawo tego nie zabrania, a więc samodzielny montaż paneli słonecznych jest w Polsce legalny. Jeśli masz odpowiednią wiedzę i weźmiesz odpowiedzialność za ewentualne błędy, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby założyć fotowoltaikę własnym sumptem.

Dlaczego nie warto samemu montować fotowoltaiki? Przede wszystkim dlatego, że zakład energetyczny może odmówić przyłączenia instalacji do sieci, jeśli ta została zainstalowana przez nieuprawnioną do tego osobę.

Mocowanie modułów solarnych jest możliwe, gdy osoba wykonująca instalacje posiada:

• certyfikat wydany przez Urząd Dozoru Technicznego – potwierdza on kwalifikacje do instalowania systemów fotowoltaicznych lub,
• uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych do kierowania robotami lub,
• świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania się eksploatacją instalacji, urządzeń i sieci elektroenergetycznych.

Same uprawnienia to nie wszystko. Ważne jest także doświadczenie i aktualna wiedza techniczna. Mocowanie paneli PV wiążę się ze znajomością paneli, zakresu odbioru instalacji elektrycznych oraz konstrukcji i pokryć dachowych. Ponadto, ważne jest wyczucie estetyki, aby zainstalowane moduły dobrze się prezentowały.

Warto podkreślić, że montaż paneli fotowoltaicznych na papie, dachówce i ogólnie na dachach, to praca na wysokości. Przepisy BHP zalecają, aby osoba, która realizuje tego rodzaju zadania, potrafiła i mogła je wykonywać.

Montaż fotowoltaiki — nie popełniaj tych błędów!

Panele fotowoltaiczne nie wymagają uwagi właścicieli. Jednak, aby moduły były bezobsługowe i bezawaryjne, koniecznie trzeba zadbać o: dobry projekt, właściwe miejsce do montażu, a także sprawdzony zespół fachowców. Jednak nie zawsze tak się dzieje, a to prowadzi do problemów.

Jakie są najczęściej popełniane błędy przy montażu paneli PV?

• Łączenie elementów (wtyczek i gniazd) od różnych producentów,
• Niedociśnięte gniazda (lub wtyczki) lub zbyt mocno (słabo) dokręcone śruby, z zerwaniem gwintu włącznie,
• Uszkodzenie złącza ogniw,
• Źle dopasowane lub podłączone bezpieczniki,
• Inwerter zainstalowany w miejscu utrudniającym jego wentylację.

Wszelkie niedociśnięte wtyczki i gniazda mogą być przyczyną powstania łuku elektrycznego, a w konsekwencji pożaru instalacji. W celu uniknięcia podobnych sytuacji, poza dużą skrupulatnością ekipy monterów, stosuje się monitoring, który umożliwia podgląd poszczególnych paneli i modułów. Ewentualne nieprawidłowości można niemal natychmiast zlokalizować, jeszcze na etapie odbioru instalacji.

Pozostałe problemy, które mogą pojawić się przy montażu paneli:

• luźno zwisające kable – narażone są na otarcia i uszkodzenia mechaniczne,
• nieprawidłowo zamontowana konstrukcja, która narusza lub niszczy poszycie dachowe,
• chodzenie po panelach i układanie na nich różnych przedmiotów może naruszyć ich konstrukcję,
• nieprawidłowo ułożone okablowanie – bez osłon lub zwiększające ryzyko naprężeń,
• źle usytuowany inwerter np. na powierzchni palnej lub w miejscu, gdzie wystawiony jest na działanie warunków atmosferycznych (słońce, deszcz, śnieg),
• źle dobrana konstrukcja wsporcza lub nieprawidłowo osadzona na dachu/gruncie.

Eksperci z branży uważają, że głównymi przyczynami błędów jest brak odpowiedniego wyszkolenia, wiedzy i doświadczenia. Wiele firm, w związku z rosnącą liczbą zamówień, działa pod presją czasu. Jest go szczególnie mało w sezonie jesienno-zimowym, gdy dni są krótsze i pogoda staje się mniej przewidywalna.

Znawcy branży twierdzą, że problemem jest brak procedur podwykonawczych i kontrolnych.  Zwykle takie podejście przypisuje się firmom, które do niedawna działały w zupełnie innej gałęzi rynku. Niestety boom, jaki przeżywa fotowoltaika w Polsce, przyciąga amatorów. Współpraca z tego rodzaju firmą może owocować w opisane wyżej błędy. Generuje to koszty i niepotrzebny stres dla inwestorów. Problemów można prosto uniknąć, decydując się na firmę, która jest w branży od wielu lat.

Konsekwencje nieprawidłowego montażu paneli fotowoltaicznych

Błędy mogą pojawić się na różnych etapach współpracy. Raz znajdą się w projekcie, innym razem w trakcie montażu, a kiedy indziej po kilku miesiącach działania. W efekcie mogą pojawić się problemy z niższą wydajnością, niż pierwotnie zakładano. Źle wybrane stanowisko, na którym regularnie pojawiają się zacienienia, także ogranicza możliwości produkcyjne paneli.

Niestety, nieprawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych wiąże się z konsekwencjami, które potrafią być bardzo niebezpieczne. Pożar fotowoltaiki spowodowany wadliwym połączeniem lub niedociśnięciem złączek to zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców. Usterki mogą uszkodzić falownik lub panele, a to kolejne nieprzewidziane straty. Wszelkie błędy skracają żywotność instalacji, a także zwiększają ryzyko jej awaryjności. Jak uniknąć podobnych sytuacji?

Montaż paneli fotowoltaicznych na dachu płaskim

Do instalacji modułów PV na dachu płaskim często stosuje się system balastowy. Konstrukcja, do której przytwierdza się panele, jest najczęściej aluminiowa, a więc stosunkowo lekka. W związku z tym, pojawia się konieczność jej dociążenia. Do tego celu używa się bloczków betonowych. Dla panelu o wadze ok. 25 kg najlepiej zastosować obciążenie o łącznej wadze 75 kg. Tego rodzaju rozwiązanie nie wymaga perforowania dachu.

W systemie montażowym bez dodatkowego balastu panele mogą być osadzone na aluminiowej ramie wsporczej, która zostanie przymocowana do specjalnie przygotowanych bloczków betonowych na dachu. Zaletą tej metody jest fakt, że nie ingeruje w poszycie dachu. Ogranicza to ryzyko jego uszkodzenia w trakcie prac instalacyjnych.

Stosuje się także system kotwiony, który w przypadku dachów żelbetonowych może zostać na stałe przytwierdzony do powierzchni. Decydując się na takie rozwiązanie, wszystkie prace należy wykonać przed ociepleniem dachu. W innym wypadku, pojawia się konieczność zabezpieczenia i izolacji miejsc łączenia.

Na dachu ważną funkcję pełni konstrukcja wsporcza. Dzięki niej panele uzyskują optymalny kąt nachylenia. Eksperci zalecają, aby rama wykonana była z aluminium, co uchroni ją przed korozją. Opcjonalnie stosuje się podpory betonowe, które są jednocześnie balastem.

Montaż na dachu skośnym — o czym warto pamiętać?

Każdy dom różni się kątem nachylenia dachu. W przypadku skosów, podczas instalacji stosuje się konstrukcję wsporczą. Za pomocą śrub lub haków (zależy od pokrycia), przytwierdza się ja do krokwi dachowych. W takich sytuacjach, szyny dachowe pomagają w przytwierdzeniu paneli do poszycia, ale nie wpływają na uzyskanie danego kąta nachylenia, gdyż ten wyznacza spad dachu.

Sposoby montażu fotowoltaiki na różnych pokryciach dachowych

Niektóre metody instalacji zarezerwowane są dla danego rodzaju poszycia. Przed rozpoczęciem prac, warto zaopatrzyć się w odpowiednie akcesoria i dedykowany system montażowy.

Montaż paneli fotowoltaicznych na dachówce

W przypadku poszycia z dachówki, prace zaczyna się od zdjęcia kilku z nich. Wszystko po to, aby odsłonić krokwie i przykręcić do nich haki. Zanim „ceramika” wróci na swoje miejsce, warto pamiętać, aby przeszlifować zdjęte wcześniej dachówki. W ten sposób elementy dachu nie będą odstawały i ochronią wnętrze domu przed warunkami atmosferycznymi. Poszycie jest delikatne i trzeba bardzo uważać w trakcie jego obróbki. 

Odpowiednie przygotowanie haków pozwala na przejście do kolejnego kroku. Do zainstalowanych mocowań, przy pomocy klemów końcowych, przytwierdza się szyny i moduły fotowoltaiczne. Zakończenie montażu fotowoltaiki na dachówce polega na zamocowaniu klem środkowych i dołożenie brakujących paneli.

Prawidłowa instalacja modułów PV na blachodachówce

Największym wyzwaniem przy montażu, jest wyznaczenie krokwi, do których będzie przykręcony stelaż.

Specjaliści stosują kilka metod znalezienia krokwi:

• odkręcenie arkuszy blachy,
• zdjęcie podbitki,
• odkręcenie kalenicy,
• wyznaczenie od strony strychu.

Przy blachodachówce wykorzystuje się specjalne szyny wraz z łącznikami, klemy, śruby dwugwintowe i tradycyjne, nakrętki mocujące, a także adapter montażowy. Z racji tego, że instalatorzy ingerują w poszycie, pojawia się konieczność użycia wkrętów z uszczelkami, które chronią przed przeciekaniem dachu. Na śruby nakłada się adaptery, które za pomocą klem umożliwiają zamocowanie paneli do konstrukcji wsporczej.

Montaż paneli fotowoltaicznych na ziemi

Istnieje kilka powodów, które uniemożliwiają instalację na dachu. Zwykle dzieje się tak, gdy nieruchomość ma nietypowy spadek lub konieczna jest wymiana poszycia, co wiązałoby się z dodatkowymi kosztami. Innym przykładem może być zacienienie dachu, które ograniczyłoby produkcję energii. W takich sytuacjach, gdy inwestor ma większą działkę, może zdecydować się na instalację na ziemi.

Przy montażu paneli na gruncie należy zadbać o właściwy kierunek ułożenia względem stron świata, odpowiedni kąt, a także zweryfikować potencjalne zacienienia. Konieczne staje się także sprawdzenie zwięzłości gruntu. Panele muszą być przytwierdzone do konstrukcji wsporczej, a ta powinna być solidnie połączona z podłożem. W tym celu stelaż wbija się lub wkręca się w ziemię albo przytwierdza się go do betonowej podstawy.

W przypadku instalacji gruntowych, warto pamiętać, aby najniższe panele były na tyle wysoko, aby gromadzące się opady śniegu ich nie przykryły. W takiej sytuacji zaleca się, aby pomiędzy krawędzią modułu a gruntem, zachować minimum 60 cm odstępu.

Dobrze osadzona konstrukcja, jest gotowa do montażu paneli, inwertera i okablowania. W celu uniknięcia strat, falownik powinien znajdować się możliwie najbliżej pozostałych urządzeń. Przewody należy odpowiednio zabezpieczyć przed uszkodzeniem i zakopać je w ziemi. Minimalna głębokość zależy od napięcia i miejsca poprowadzenia kabla. Zwykle powinien on się znaleźć od 50 cm do 100 cm pod powierzchnią gruntu.

Mocowanie modułów PV — najważniejsze wytyczne

Prawidłowo założona instalacja będzie działała bezawaryjnie i efektywnie. Jakie są wytyczne dotyczące montażu, które praktykuje się w branży?

Zwróć uwagę na cztery ważne elementy:

• Właściwy kierunek oraz kąt ułożenia paneli – w naszej szerokości geograficznej instalacja fotowoltaiczna powinna być zwrócona na południe. Zapewnia to odpowiednio długą ekspozycję na światło słoneczne. Należy też pamiętać o kącie nachylenia w przedziale od 30° do 40°. Nieprzestrzeganie reguł lub nieuzasadnione odstępstwa od zasad, obniżą uzyski w produkcji. Może się też okazać, że instalacja będzie musiała być większa, aby zaspokoić zapotrzebowanie nieruchomości naw prąd;
• Odpowiednie ułożenie paneli na dachu – niedopuszczalne jest, aby moduły wystawały poza krawędź dachu. Należy zachować odpowiednią odległość od krawędzi dolnych poszycia (20 cm przy konstrukcjach skośnych), a także od szczytów, kalenicy, między modułami, jak również między powierzchnią dachu a modułem (ok. 10 cm). Zobacz, jak przeprowadzić montaż paneli fotowoltaicznych na dachu;
• Zacienienie – warto sprawdzić najbliższe otoczenie pod kątem zacienienia. Jeśli w okolicy domu lub działki rosną wysokie drzewa, lub stoją budynki, które zasłaniają dach, wiedz, że będzie to zmniejszało efektywność pracy paneli PV. Zacienienie może pojawiać się też przejściowo, wraz ze zmianą pory dnia. Planując montaż paneli fotowoltaicznych na ziemi lub dachu, warto dokładnie wybrać stanowisko i przeanalizować jego ekspozycję na słońce;
• Wiatr – przy montażu paneli trzeba uwzględnić jego oddziaływanie na konstrukcję. Przed rozpoczęciem prac, należy wyznaczyć obszary brzegowe dachu, gdzie mogą pojawić się siły ssące wiatru. W tych miejscach konstrukcja, do której mocuje się panele, powinna być wzmocniona. Ważny jest także dobór odpowiedniego systemu instalacyjnego, dedykowanego do konkretnego poszycia. Zobacz, jak wygląda montaż paneli fotowoltaicznych na dachówce.

Przestrzeganie ogólnych zasad pozwoli na efektywne korzystanie z mikroelektrowni na dachu lub gruncie. Istnieją jeszcze inne czynniki, na które trzeba zwrócić uwagę, zabierając się za montaż paneli fotowoltaicznych.

Przestrzegaj tych 7 zaleceń:

• nie siadaj, nie chodź i unikaj odkładania przedmiotów na panele,
• 2 files
• moduły PV można instalować tylko na powierzchniach ogniotrwałych (klasa pożarowa A),
• zabrania się montażu uszkodzonych paneli,
• unikaj porażenia prądem! – przed układaniem okablowania zasłoń panele, aby nie produkowały energii elektrycznej,
• unikaj montażu w trakcie niekorzystnych warunków atmosferycznych (opady deszczu lub śniegu, silny wiatr),
• wybieraj odpowiedni sprzęt – pamiętaj, że najlepszy do montażu będzie klucz dynamometryczny, który pomoże zachować optymalny moment dokręcenia śrub,
• korzystaj z dedykowanych systemów montażowych dla danego miejsca i pokrycia.

Montaż paneli fotowoltaicznych na ścianie budynku, dachu lub gruncie znacząco się od siebie różnią. W związku z tym bardzo ważne jest, aby wybierać dedykowane rozwiązania, dostosowane do określonych konstrukcji lub pokrycia dachowego. Praca na dachu płaskim także będzie wyglądała inaczej, niż na dachu skośnym czy gruncie. Przygotowując się do zakładania paneli, warto zadbać o odpowiednie akcesoria do montażu.

Sprawdź poprawność instalacji PV!

Część usterek jak np. krzywo zamontowane panele, zidentyfikują osoby bez doświadczenia budowlanego.

Warto jednak zatroszczyć się o firmę, która nie dość, że zajmie się kompleksową instalacją, to przeprowadzi audyt powykonawczy. Jego rezultaty pozwolą zidentyfikować potencjalne nieprawidłowości i je natychmiast wyeliminować. Pomoże to ustrzec się przed wieloma zagrożeniami i dodatkowymi kosztami.

Zastanawiasz się nad własną instalacją fotowoltaiczną? Szukasz doświadczonej firmy? Zobacz, co dotychczas zrobiliśmy.