Całą Europę dotknął kryzys energetyczny, który zmusił władze do zastosowania nowych koncepcji i rozwiązań. Do jego pogłębienia przyczynił się wybuch wojny na Ukrainie, który wpłynął na kolosalny wzrost cen energii i utrudnienia w dostępie do surowców. Taka sytuacja wymusiła przyspieszenie zmian odnośnie transformacji energetycznej, których filarem ma być wymóg  montażu fotowoltaiki.

Koncepcja zeroemisyjności w nowych budynkach została przegłosowana w Parlamencie Europejskim przez Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. Taki obowiązek miałby zostać wprowadzony już za 5 lat, jednak wcześniej dotyczyłby budynków instytucji sektora publicznego. Poza obowiązkiem montażu fotowoltaiki, Komisja wymaga również wprowadzenie zakazu spalania paliw kopalnych w domowych systemach grzewczych. Dla kogo montaż fotowoltaiki będzie obowiązkiem?

Kogo dotyczy obowiązkowy montaż fotowoltaiki?

Zastosowanie zmian ma na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zminimalizowanie zużycia energii w sektorze budowlanym do 2030 roku, a także uczynienie go neutralnym klimatycznie do 2050 roku. Priorytetem jest zwiększenie tempa renowacji budynków, które wykazują nieefektywność energetyczną.

Zgodnie z założeniami już od 2028 roku wszystkie nowo powstałe budynku mają być zeroemisyjne, co oznacza, że wszystkie świeżo wybudowane obiekty, takie jak placówki komercyjne i domy, muszą być wyposażone w instalacje fotowoltaiczne przy założeniu, że jest to uzasadnione ekonomicznie i technicznie wykonalne. Oprócz tego budynki, które poddane zostaną gruntownej renowacji, to jest głębokiej termomodernizacji, mają zostać zaopatrzone w fotowoltaikę mają czas do 2032 roku, aby zastosować się do nowych przepisów.

Z komunikatu ITRE wynika, że budynki mieszkalne są zobowiązane do osiągnięcia klasy efektywności na poziomie co najmniej E do 2030, a D do 2033 roku. Z kolei obiekty niemieszkalne i użyteczności publicznej muszą osiągnąć odpowiednio te same klasy do 2027 i 2030 roku.

Z nowych wymogów mają zostać zwolnione zabytki, a poszczególne kraje Unii Europejskiej mogą zdecydować też o wykluczeniu budynków chronionych z uwagi na ich szczególną wartość architektoniczną bądź historyczną. Zwolnione z przepisów mogą zostać też obiekty socjalne w razie, gdy remont doprowadziłby do podwyżek czynszów, nie dające się zrekompensować oszczędnościami na rachunkach za energię.

Zakaz wykorzystywania paliw kopalnych w nowych domach

Obowiązek montażu instalacji fotowoltaicznych to nie wszystko, ponieważ Komisja Przemysł, Badań Naukowych i Energii poparła również wprowadzenie zakazu w nowych budynkach, który dotyczy używania systemów grzewczych, wykorzystujących paliwa kopalne.

ITRE wyszło także z propozycją wprowadzenia od 2035 roku całkowitego zakazu wykorzystywania paliw kopalnych w systemach grzewczych, przy czym Komisja Europejska obstaje przy późniejszej dacie, to znaczy 2040 roku. Działania mające na celu wdrożenie nowych postanowień, mają zostać zapisane w krajowych planach renowacji budynków.

Z czego wynika konieczność wprowadzenia zmian?

Zebrane przez Eurostat daje jasno wskazują, że kraje Unii Europejskiej są w dużej mierze uzależnione od importu energii – odnotowano, że w 2020 roku zaledwie nieco ponad 40% zapotrzebowania energetycznego pochodziło z zasobów rodzimych. Gaz, węgiel, ropa naftowa czy inne paliwa kopalne w zdecydowanej większości pochodziły z Rosji, stanowiąc niemal 25% całkowitego zapotrzebowania na energię w Unii Europejskiej.

Dla Europy najbardziej wartościowym surowcem był gaz ziemny, którego import zaspokajał nawet 40% zapotrzebowania na ten surowiec. Oprócz tego Rosja importowała około 45% węgla oraz 25% ropy naftowej. Takie uzależnienie było szkodliwe, co dobitnie wykazała wojna na Ukrainie. Po nałożeniu na Rosję embarga, cały europejski rynek energetyczny został dotknięty kryzysem.

Przełożyło się to na ceny prądu, które na giełdach Unii Europejskiej osiągnęły wysokie wyniki. Załamanie dotknęło także Polskę – ceny kontraktów na 2023 rok wyniosły nawet 2500 zł/MWH, przy czym rok wcześniej oscylowały w granicach 300-400 zł/MWh. Również w Niemczech ceny drastycznie wzrosły, przekraczając 1000 euro/MWh.

REPower EU – czym jest i na czym polega?

REPower EU to plan szybkiego uniezależnienia od rosyjskich surowców energetycznych, który jest odpowiedzią na zaistniały kryzys. Opiera się on na trzech zasadniczych założeniach:

• różnorodności źródeł zaopatrzenia w energię – filar polega na znalezieniu nowych partnerów dla dostaw gazu, ropy naftowej i węgla, a w późniejszym etapie także wodoru odnawialnego;
• produkowaniu „zielonej” energii – są to działania mające na celu zwiększenie korzystania z odnawialnych źródeł energii, na przykład w ramach European Solar Rooftops Initiative;
• dbaniu o energię – pierwsze kroki w oszczędzaniu energii podjęto w 2022 roku. Wtedy też część krajów europejskich prowadziła różne ograniczenia, takie jak zminimalizowanie wyświetlania reklam czy ogrzewanie części wspólnych. Ważną częścią tych działań jest też walka o efektywność energetyczną.

Jednym z głównych założeń strategii REPower EU jest zmaksymalizowanie wewnętrznej produkcji energii z wykorzystaniem OZE. W osiągnięciu celu pomóc ma między innymi „Europejska Inicjatywa na rzecz dachowych paneli słonecznych”, czyli European Solar Rooftops Initiative – to właśnie dzięki niej ma być możliwe wprowadzenie obowiązkowej fotowoltaiki w krajach europejskich, aby zyskiwać niezależność energetyczną oraz tworzyć ekologiczne miasta.

Propozycja Komisji Europejskiej – harmonogram wdrażania obowiązkowej fotowoltaiki

Projekt nowelizacji Dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (dyrektywy EPBD) przyjęty przez Komisję Europejską zakłada, że wszystkie nowopowstające budynki muszą zostać zaprojektowane w taki sposób, aby możliwe było wykorzystanie ich potencjału do pozyskiwania energii słonecznej.

W praktyce oznacza to zastosowanie różnego rodzaju przedsięwzięć, takich jak wdrożenie modeli dachów przyjaznych panelom fotowoltaicznym czy umiejscowienie obiektu na działce w taki sposób, aby było możliwe i opłacalne zainstalowanie PV. Bardzo ważne jest też, by państwa członkowskie zadbały o przestrzeganie harmonogramu obowiązkowego montażu fotowoltaiki:

• ma się pojawić w ciągu 24 miesięcy na wszystkich nowych budynkach publicznych oraz niemieszkalnych;
• wszystkie istniejące już budynki użyteczności publicznej i niemieszkalne mają zostać w nią wyposażone do 31 grudnia 2026 roku;
• każdy nowe mieszkalne i zadaszone parkingi powinny zostać w nią zaopatrzone do 31 grudnia 2028 roku;
• każdy budynek, który przechodzi gruntowny remont, musi zostać wyposażony w PV do 31 grudnia 2032 roku.

Oznacza to, że obowiązkiem zainstalowania fotowoltaiki zostały obciążone przede wszystkim obiekty niemieszkalne, to znaczy urzędy, szpitale, centra handlowe, muzea i wiele innych obiektów. Właściciele nowo powstałych budynków zobowiązani są zamontować PV dopiero w 2028 roku. Nie jest to jednak duże utrudnienie, ponieważ już teraz posiadacze nowych obiektów uwzględniają w swoich projektach instalacje fotowoltaiczne.

Zalety obowiązkowej fotowoltaiki

Zastosowanie obowiązkowej fotowoltaiki ma przynieść wiele korzyści. Jeżeli określone w Europejskiej Inicjatywie cele zostaną spełnione, już w pierwszym roku będzie można zaobserwować dodatkowe 19 TWh „zielonej energii”, zaś do 2025 roku ilość ta będzie wynosiła nawet 58 TWh.

Przestrzeganie harmonogramu instalacji paneli fotowoltaicznych na budynkach w Europie spowoduje znaczne, bo nawet dwukrotne, przekroczenie oczekiwań określony w pakiecie „Gotowi na 55”. Określone w nim cele to między innymi zaoszczędzenie blisko 170 mld metrów sześciennych gazu rocznie – założenie to ma zostać osiągnięte do 2030 roku,

Jest to mniej więcej taka ilość gazu, jaką Europa importowała z Rosji – ilość dostarczanego surowca do UE w 2021 roku wyniósł 155 mln m3. W praktyce oznacza to, że zrealizowanie celów REPower EU umożliwi uniezależnienie się w 100% Unii Europejskiej od rosyjskiego gazu jeszcze przed 2030 rokiem.

Warto pamiętać, że zrekompensowanie paliw kopalnych energią z OZE przyczynia się w znacznym stopniu do redukcji gazów cieplarnianych – zgodnie z założeniami pakietu „Gotowi na 55” do 2030 roku w Unii Europejskiej ma dojść do ich zminimalizowania na poziomie 55%.

To nie koniec zalet, bo należy podkreślić, że inwestycja w fotowoltaikę to także nowe miejsca pracy dla lokalnych społeczności – jedynie w 2020 roku sektor paneli fotowoltaicznych zatrudnił ponad 357 tysięcy pracowników, a do 2030 roku, dzięki między innymi REPower EU, liczba ta ma się podwoić.

Inwestycja w panele fotowoltaiczne to przyszłość energetyczna dla krajów Unii Europejskiej. W Solum Service pomożemy Ci wybrać najlepsze rozwiązanie, które spełni Twoje oczekiwania – serdecznie zapraszamy do kontaktu.